تأثیر تعداد محرک- پاسخ و فواصل محرک ها در زمان واکنش دوگانه بر دوره بی پاسخی روانشناختی در افراد ورزشکار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه رفتار حرکتی، دانشکده علوم ورزشی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

2 عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز

10.22080/jsmb.2021.15642.3049

چکیده

یکی از عوامل مؤثر بر زمان واکنش دوره بی‌پاسخی روانشناختی است، که دو محرک بافاصله‌ی بسیار کوتاهی نسبت به هم ارائه می‌‌شوند، به علت کاهش فاصله ارائه بین دو محرک، زمان پاسخ به محرک دوم افزایش می‌یابد. در بسیاری از مهارت‌های حرکتی ارائة دو محرک در فاصلة زمانی نزدیک به هم باعث ایجاد تاخیر در پاسخ به محرک اصلی می‌شود. به این تأخیر که احتمالاً باعث ایجاد خطا در پاسخ نیز می‌شود دورة بی‌پاسخی روانشناختی گفته می‌شود.هدف این پژوهش تأثیر تعداد محرک-پاسخ (قانون هیک) و فاصله بین دو محرک بر دوره بی‌پاسخی روانشناختی است.
تحقیق حاضر از نوع نیمه تجربی با طرح درون‌گروهی بود بدین منظور تعداد 15 نفر از دانشجویان پسر ورزشکار دانشگاه شهید چمران اهواز با میانگین سنی 20 تا 25 سال به‌صورت نمونه‌گیری در دسترس هدفمند انتخاب شدند. از تمامی شرکت‌کنندگان آزمون تکلیف دوگانه تعداد محرک-پاسخ با استفاده از دستگاه دوره بی‌پاسخی روانشناختی گرفته شد. این آزمون شامل چهار تعداد محرک-پاسخ مختلف برای محرک اول و دوم و چهار فاصله‌ی زمانی بین دو محرک بود. علاوه بر این داده‌ها با استفاده از آزمون‌های آماری تحلیل واریانس یک‌راهه‌ی 4×4 با اندازه‌گیری مکرر همراه با آزمون پیگردی بنفرونی استفاده گردید.
یافته‌ها:
نتایج آزمون تحلیل واریانس چندراهه نشان داد که تعداد محرک-پاسخ ، فاصله زمانی بین دو محرک معنادار است. به‌طوری‌که در تعداد محرک‌های بالا و فواصل زمانی کمتر بین دو محرک بیشترین زمان بی‌پاسخی روانشناختی رخ داد.
به نظر میرسد که با افزایش فاصله‌ی زمانی بین دو محرک دوره بی‌پاسخی روانشناختی کاهش می‌یابد و در تعداد محرک-پاسخ‌های بالاتر آزمودنی‌ها دارای دوره بی‌پاسخی روانشناختی طولانی‌تری می‌باشند.به‌نظر می‌رسد در تعداد محرک-پاسخ‌های بیشتر، بر طبق نظریه تک‌کانالی ولفورد، به دلیل اینکه کانال دیرتر خالی می‌شود، دورة بی‌پاسخی روانشناختی طولانی‌تری رخ می‌دهد. همچنین اگر زمان بین دو محرک که اولی برای گول‌زدن حریف است کوتاه باشد، احتمال غلبه بر حریف افزایش نی‌یابد.

کلیدواژه‌ها