کاربرد GIS در آمایش فضایی کاربری ورزشی با استفاده از روش AHP فازی و دلفی (مطالعه موردی: شهر سبزوار)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد تربیت بدنی و علوم ورزشی،گروه مدیریت ورزشی،دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

2 دانشیار تربیت بدنی و علوم ورزشی،گروه مدیریت ورزشی،دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

3 استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

4 استادیار تربیت بدنی و علوم ورزشی،گروه مدیریت ورزشی،دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

چکیده

مقدمه و هدف: بسیاری از شهر‏های ایران با ورود به عصر جدید از توزیع نامناسب فضاهای ورزشی رنج می برند به گونه ای که در نحوه‏ی توزیع متناسب با جمعیت، سازگاری، دسترسی، وابستگی با سایر کاربری­ها و ... کمبود‏ها و کاستی­هایی دیده می­شود که کاربری‏های ورزشی شهر سبزوار از این امر مستثنی نیست. هدف از تحقیق حاضر، ارائه کاربرد روش علمی در آمایش فضایی کاربری­های ورزشی می­باشد. برای دست یابی به این هدف، شهر سبزوار به عنوان محدوده مورد مطالعه در نظر گرفته شد.
روش شناسی: مدل سازی اطلاعات با استفاده از نرم افزار Arc GIS انجام شد که بر اساس آن، پس از جمع آوری اطلاعات مکانی و توصیفی، تعیین شاخص­ها و معیارهای مکان یابی با استفاده از دو روش AHP فازی و دلفی، پایگاه اطلاعاتی تشکیل داده شد و سپس برای هر شاخص نقشه­ای تهیه و در نهایت با جمع بندی نقشه­ها، به ارائه الگوی پیشنهادی استقرار کاربری­های ورزشی در سطح شهر سبزوار پرداخته شد.
یافته­ ها: الگوی پیشنهادی مورد نظر با توجه به شاخص­های دسترسی، تراکم جمعیت، مجاورت با شبکه ارتباط اصلی، سازگاری با سایر کاربری­ها، وابستگی و متناسب بودن با توزیع گروه­های سنی جمعیت (جوانی جمعیت) ارائه شد. نتایج حاصل از یافته­های تحقیق حاکی از آن است که: در شعاع عملکردی 500، 1000 و 2000 متری که به ترتیب به مقیاس کوچک، متوسط و بزرگ نسبت داده شده است، حدود 23/91 درصد جمعیت شهری در شعاع عملکردی بزرگ، 5/83 درصد جمعیت شهری در شعاع عملکردی متوسط و 47/23 درصد جمعیت شهری در شعاع عملکردی کوچک تحت پوشش قرار گرفته اند.
بحث و نتیجه گیری: مدیران و برنامه ریزان می­توانند با استفاده از روش­های علمی جدید، همانند روش مورد استفاده در این تحقیق، نسبت به احداث، برنامه ریزی، نظارت و ساماندهی کاربری­های ورزشی کمک کنند.

کلیدواژه‌ها


##   Zohrevandian K, Asadi H, Ebrahimi F, Samadi M. Integration Multi- Criteria Decision Making Methods (MCDM) and Geographic Information System (GIS) Optimal Site selection of Sport place. International Sport Sciences Congress. 2010;3(11):10-12. (persian)#3Heydarabadi E, Zarifi F, Ashraf Qazayi A. The Space Analysis of Sport areas of Kermanshah City Using GIS.. Collection of Articles of the Sixth National Conference of Physical Education Students. 2011; 4(12):21-30. (persian)##Fazelnia Q, Kiani A, Rastgar M. Optimal Sport Site Selection in Zanjan City using FAHP and GIS. Journal Of Urban Analysis and Planning. 2010; 1: 1-20. (persian)##Majdara A. Guide to Sports Management. 1nd Ed. Tehran: Avaye Zohur.2010. (persian)##Salimi M, Hoseini M.S, SHabani Bahar GH. Site Selection of Sport Spaces using Continuous and Discontinues Space Models Based on AHP and TOPSIS Models. Journal of Sport Management Studies. 2012; (13): 157-180. (persian)##Sarayi. MH, Heshmati Jadid M, Beyranvandzadeh M, Sharafi S. Site Selection of Sport Spaces in Quarramabad City using GIS. Quarterly to Environment Preparation. 2012; (18): 85-108. (persian)##Rasuli A. Analysis of geographic information systems technology. Tabriz, University of Tabriz. 2006; 12(3):10-16. (persian) ##Jahani A, Mesgari S. Simple language GIS. Armed Forces Geographical Organisation. 2001; 2(10):20-25. (persian) ##Mahdipor F, Mesgari M.S. A Pattern for Site Selection Based on Multi-Standard Decision Making Method in GIS. Geomatic Conference, Tehran, National Cartography Organization. 2006; 12(2):7-14. (persian)##Korucu M.G. GIS and Types of GIS education programs. Procedia - Social and Behavioral Sciences. 2012; (46): 209– 215.##Titidezh O. Assessing Transport Accessibility for Healthcare Facility Reconfiguration using GIS and Multilevel Modelling. A Doctoral Thesis, Loughborough University. 2012; 7(12):21-30.##Charreire  Ch, Weber B.C, Salze P, Casey R, Banos A, Badariotti D, Kesse-Guyot E, Hercberg S, Simon Ch and Oppert J-M.  Identifying built environmental patterns using cluster analysis and GIS: Relationships with walking, cycling and body mass index in French adults. International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity. 2012; (5): 1– 11.##Silberman Jordan A & Rees p.W. Reinventing mountain settlements: A GIS model for identifying possible ski towns in the U.S. Rocky Mountains. Applied Geography. 2010; (30): 36– 49.##Imtiaz AC, Matori A.N, Lawal D.U, Sabri S. GIS- based Land Suitability Analysis Using AHP for Public Parks Planning in Larkana City. Modern Applied Science. 2011; (4): 177–189.##Alizadeh J.H, Mahdavi  Sh, Samadi R, Hesari A, Rashidi E. Analysis and Positioning of Sport Spaces using Geographic Information System (GIS) and Analytical Hierarchy Process (AHP) Case Study (Kahnuj City). International Journal of Social and Economic Research. 2012; (2): 382–391. (persian)##Razavi S.M.H, Ebrahimi K, Rahmani M, Ebrahimi M. The Space Analysis of Sport Areas of Amul City using GIS. Journal of Sport Management and Kinetic Behaviour. 2009; (10): 1-20. (persian)##Mohandesin Moshaver Parda Raz. Comprehensive plan for sabzevar city. An Analysis of the city’s Status Que. 2009. (persian)##Akbari N, Zhedi K.M. The Use of Multi-index Grading (Ranking) and Decision Making, Tehran. National Organization of Municipalities and Rural Districts. 2007; (3): 425. (persian)##Lotfi S, Hossein Zade A, Faragi A, Ahmadi M. The Analysis of space distribution and site selection of city parks in Babulsar using Phasic Logic and FAHP. Ecology Journal. 2012; (3): 147-154. (persian)##Saaty T.L. The Analytic Hierarchy Process: Planning, Priority Setting. Resource Allocation. 1980; (1): 83-98.##Mozafari GH, Dousti M. Evaluation and Site Selection of the Parks within the Yazd's region 1 using Boolean and Delphi methods in GIS .Research of social Geography. 2013;(4): 65-78. (persian) ##Balasubramanian R, Agarwal D. Delphi Technique-A Review. International Journal of Public Health Dentistry. 2012; (2): 16– 25.##Amat Ramsa Y, Abdullah M, Ma’rof R and Azlizam A. Development of the Criteria and Indicators of Malaysian Garden City: A Delphi Consensus. Alam Cipta. 2012; (2): 27– 38.##Sohrabi P, Kashef M.M, Javadi Pour M, Hosseini F. An Investigation of accessibility, closeness and Building of sports Areas in Uroumieh Regarding Standards. A study on sport Sciences. 2011;(11): 133-146. (persian)##Pormohamadi M. Planning for city lands uses. First Edition, Tehran, SAMT Publication. 2004; (1): 203-210. (persian) ##Kordi M. An investigation into of Tehran city sport areas, by using GIS, and proposing the best model for site selection (case study: Tehran s 4 region). faculty of physical education and sport science, University of Shomal. 2012; 4(16):10-18. (persian) ##Honari H, Ahmadi A, Nazari A.S. Identifying Important Indexes in site Selection of sport Areas and Execution of AHP Algorithm in a GIS Environment to optimize site Selection of sport Areas. Tehran. National Olympic Academy. 2008; 4(12):21-30. (persian)