ارتباط بین خودپنداره بدنی، شاخص توده بدنی و توانایی های ادراکی حرکتی در دانش‌آموزان دختر و پسر 11ساله

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد تربیت بدنی و علوم ورزشی، گروه رفتارحرکتی، دانشگاه تهران، ایران

2 کارشناس ارشد تربیت بدنی و علوم ورزشی، گروه رفتارحرکتی، دانشگاه کرمانشاه، ایران

چکیده

مقدمه و هدف: این مطالعه به­منظور بررسی ارتباط بین خودپنداره بدنی، شاخص توده بدنی و توانایی­های ادراکی حرکتی در دانش­آموزان دختر و پسر 11ساله انجام شده است.
روش­ شناسی: در این مطالعه مقطعی 300 نفر از دانش­آموزان 11 ساله (144 دختر، 156 پسر) با میانگین سن 75/10 سال و انحراف استاندارد 58/0 شهر نهاوند از طریق نمونه­گیری خوشه­ای انتخاب شدند. قد و وزن دانش­آموزان اندازه­گیری شد و شاخص توده بدن محاسبه گردید. برای ارزیابی خودپنداره بدنی، پرسشنامه خودپنداره بدنی (PQS) به­کار برده شد. این پرسشنامه خرده­مقیاس­های صلاحیت، جذابیت بدنی، قدرت و اعتماد به نفس را می­سنجد. توانایی­های ادراکی حرکتی از طریق آزمون توانایی حرکتی برونینکز- اوزرتسکی بررسی شدند. این آزمون شامل 8 خرده­مقیاس چابکی و سرعت دویدن، تعادل، هماهنگی دوسویه، قدرت، سرعت پاسخ، کنترل بینایی- حرکتی، هماهنگی اندام فوقانی و سرعت و چالاکی اندام فوقانی است.
یافته­ ها: داده­ها نشان داد جذابیت بدنی و قدرت به شکل مثبت و شاخص توده بدنی به شکل منفی با توانایی­های ادراکی حرکتی همبستگی دارد. جذابیت بدنی و شاخص توده بدنی به­طور معنادار مجموعأ 9 درصد واریانس توانایی­های ادراکی حرکتی را پیش­بینی کرد. پسران نسبت به دختران به طور معناداری نمرات بالاتری در قدرت ( 000/0p=) و اعتماد به نفس (008/0p=) داشتند. درمقابل اختلاف معناداری بین گروه­ها در صلاحیت، جذابیت بدنی، شاخص توده بدنی و توانایی ادراکی حرکتی دیده نشد.                                                                                 
بحث و نتیجه­ گیری: بر­اساس مطالعه ما، تفاوت متغیرهای موجود بین دختران و پسران در سن 11 سالگی لزوم توجه به این تفاوت­ها را برای برنامه­ریزان بهداشتی و تربیت بدنی دوچندان می­کند. از سوی دیگر نتایج این مطالعه ارتباط تنگاتنگ و تاثیر متقابل توانایی­های ادراکی حرکتی، شاخص توده بدنی و خودپنداره بدنی در سن 11 سالگی را نشان می­دهد و براین اساس باید بر لزوم و اهمیت ارتقاء تمامی جنبه­های رشدی کودکان تأکید شود.

کلیدواژه‌ها


## Fotini, V., Antonius, K. (2009). Environmental factors affecting preschoolers’ motor development. J EARLY CHILD Educ. Oct; 37:319-327.## Marsh, H. W. (1997). The measurement of physical self-concept: A construct validation approach. In K.R. Fox (Ed.), The Physical Self: From Motivations well-being Illinois: Human kinetics publisher, (pp: 27-35).##Kodositabar, M., Sadri, M., Zanily, Z., Ibrahim, Z., Sahrawi, E. (2012). Relationship between motor proficiency and self-concept in girl students 11-14 ages. Annals of Biological Research, 4 (6):276-280.##Marsh, H. W., Part, N. (1988). Competitive and cooperative physical fitness training programs for girl: effects on physical fitness and on multidimensional self-concepts. J SPORT EXERCISE PSY, 10, 390-407.##Gill, d. (2003). Psychological dynamics of sport, this translated. A. KhajUnd. Tehran: Kosar.##Marsh, H. W., Hau, R. Y. T., Sung, C. W. (2007). Childhood obesity, gender, actual-ideal body image discrepancies, and physical self-concept in Hong Kong children: cultural differences in the value of moderation, DEV PSYCHOL, 43, 647-662.##Alsaker, F. D. (1992). Pubertal timing, overweight and psychological adjustment, The J EARLY ADOLESCENCE, 12, 396-419.## Milena, M., Dario, C., Margherita, C. (2011). Gross motor skill performance in a sample of overweight and non-overweight preschool children. INT J PED Obesity, 6(S2): 42–46##Nervik, D., Martin, K., Rundquist, P., Cleland, J. (2011). The Relationship Between Body Mass Index and Gross Motor Development in Children Aged 3 to 5 Years. Pediatric physical Therapy: 23(2):144-148.## Eva, D.’H., Benedicte, D., Ilse, D. B., Matthieu, L. (2009). Relationship between Motor Skill and Body Mass Index in 5- to 10-Year-Old Children. ADAPT PHYS ACT Q, 26, 21-37.## Cohen, D., Petrie, T. (2005). Sex Roles: A Journal of Research, (52): 29-42.## Lisa, M. B., Philip, J. M., Eric, V. B., John, R. B. (2008). Perceived sports competence mediates the relationship between childhood motor skill proficiency and adolescent physical activity and fitness: a longitudinal assessment, International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity. Aug; http://www.ijbnpa.org/content.## Fathirezai, Z., Salehzade, K., sadrehaghighi, Kh. zamanisani, H. (2011). Physical self-concept, body mass index and physical activity levels of students. Developmental Psychology Journal: Iranian Psychologists, (29):85-96.##Megan, D. B. (2009). Investigating the association between motor proficiency and body satisfaction in grad 5 children, Submitted in partial fulfillment of the requirements for the degree Master of Arts in Applied Health Sciences [Community Science]. ##Fox, K. R., Corbin, C. D. (1989). The Physical Self-Perception Profile: Development and preliminary validation, J SPORT EXERCISE PSY, 11: 408-430.##Whitehead, J. R. (1995). A study of children´s self-perceptions using a adapted Physical Self-Perception questionnaire. PEDIATR EXERC SCI. 7, 133-152.## Welk, G. J., Eklund, B. (2005). Validation of the children and youth physical self perceptions profile for young children. J SPORT EXERCISE PSY. 6, 51-65.##Moreno, J. A., Cervelló, E., Vera, J. A., Ruiz, L. M. (2007). Physical self-concept of Spanish schoolchildren: Differences by gender, sport practice and levels of sport involvement. Journal of Education and Human Development,  1(2).##Foladiyan, J., Farsi, A. R. (2009).Validity and reliability of self-perceived physical profile high school students. Research in Sports Sciences. (6): 13-28.##Vaezmousavi, M. K., Shojaei, M. (2004). Description and comparison of motor skill secondary school male and female students in Tehran in the year 2002-2003. Olympics. (13): 79-96## Chatrath, R., Shenoy, R., Serratto, M., Thoele, D. G. (2002). Physical fitness of urban American children. PEDIATR CARDIOL. 23: 608–612.## Bahram, A., Shafizade, M. (2002). Assess the validity and reliability of the questionnaire physical self-concept and identify factors that influence in students of Tehran. Research project, Institute for Sport Science and Physical Education. ##Asci, F. (2005). The construct validity of two physical self-concept measures: An example from Turkey. PSYCHOL of Sport Exert. 2, 1-11## Caglar, E. (2009). Similarness and differences in physical self-concept of males and females during late adolescence and early adulthood. ADOLESCENCE. 44 (174), 407-419.##Mark, L. A. (2012). Window of opportunity? Motor skills and perceptions of competence of children in Kindergarten International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity. 9:29 http://www.ijbnpa.org/content/9/1/29.##Moreno, M., Colella, D., Robazza, C., Bortoli, L., Capranica, L. (2010). Physical self-perception and motor performance in normal-weight, overweight and obese children. Scand J Med Sic Sports .465–473.##. Hagger, M., Biddle, S., Wang, C. K. (2005). Physicalself-concept in adolescence: Generalizability of a multidimensional, hierarchical model across gender and grade. EDUC PSYCHOL MEAS, 65 (2), 265-322.##Haywood, Kathleen. M. (1993). Life span motor development. University of Missouri human kinetics publishers, 489-516.